Ως μαθητές και μαθήτριες, εναντιωνόμαστε στο κυρίαρχο μοντέλο του εκπαιδευτικού συστήματος. Από την άλλη όμως αναγνωρίζουμε και υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην παιδεία και την μόρφωση. Αντικείμενο της παιδείας , καταρχήν, είναι η δημιουργία και ανάπτυξη φυσικών, νοητικών και ηθικών ιδιοτήτων. Στην πράξη όμως το εκπαιδευτικό σύστημα στοχεύει στην κάμψη και συντριβή της θέλησης του μαθητή ώστε να το αναπλάσει και να το διαμορφώσει σε ένα πλάσμα ξένο προς τον εαυτό του και ένα κομμάτι του υπάρχοντος συστήματος απόλυτης ομοιομορφίας και κυριαρχίας. Είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε πως ιστορικά η εγκαθίδρυση της εκπαίδευσης δεν στηρίζεται σε κάποια επιθυμία αναμόρφωσης του λαού αλλά στηριζόταν στην επιθυμία χειραγώγησης της κοινής γνώμης για την κατάπνιξη επαναστατικών τάσεων στις οικονομικές απαιτήσεις της εποχής. Έτσι , λοιπόν, το κυρίαρχο μοντέλο της εκπαίδευσης συνδέεται άμεσα με την εδραίωση και ανάπτυξη του καπιταλιστικού συστήματος. Για αυτό και η εναντίωση μας στο αστικό σχολείο είναι και εναντίωση σε κράτος και κεφάλαιο.
Η δομή του αστικού σχολείου είναι παρόμοια με αυτή των στρατώνων και των φυλακών. Καταπιεστικά στοιχεία του σχολικού χώρου αποτελούν ο χωρισμός της ώρας σε αυστηρά ωράρια, η σηματοδότηση του διαλείμματος από την εκπαιδευτική διαδικασία με κουδούνια, η υπακοή στους ανώτερους (καθηγητές, λοχίες, φύλακες κτλ) αλλά και η παραδειγματική τιμωρία όποτε αυτό επιλεχθεί με δικά τους κριτήρια (αποβολές, κατακράτηση αδειών). Χωροταξικά ακόμη, έχουν προωθηθεί οι στρατικοποιημένες αίθουσες με τα θρανία στημένα ώστε να βλέπουν προς τον καθηγητή – αυθεντία. Όλα αυτά αποδεικνύουν τον απώτερο στόχο αυτού του τύπου εκπαίδευσης: την ισοπεδωτικά ομοιόμορφη καλλιέργεια και την ομοιογένεια των προσωπικοτήτων των παιδιών με σκοπό την δημιουργία ή την προετοιμασία ,ανάλογα, ενός εργατικού δυναμικού που θα στελεχώσει την καπιταλιστική διαδικασία.
Όσον αφορά στην σχέση καθηγητή-μαθητή, κυριαρχεί μία εξουσιαστική σχέση (ειδήμων – παθητικός δέκτης). Στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα ο καθηγητής έχει τον ρόλο της αδιαμφησβήτητης αυθεντίας που δεν οδηγεί τους μαθητές στην ανακάλυψη της γνώσης, παρά μόνο τους επιβάλλει την άσκοπη απομνημόνευση τυποποιημένων γνώσεων που είναι κοινές για όλους. Μ ΄αυτόν τον τρόπο η τυχαία προσωπικότητα του μαθητή αλλοτριώνεται με αποτέλεσμα να περιορίζονται και να χαραμίζονται οι δυνατότητες που από μόνος του κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει. Ο καθηγητής ως μοναδικός φορέας γνώσεων είναι αυτός που μονοπωλεί και κατευθύνει πάντα την συζήτηση μέσω των ερωτήσεων που ο ίδιος θέτει ώστε να κατευθυνθούν τα παιδιά στην μόνη σωστή, πάλι για τον ίδιο, απάντηση. Η συζήτηση και έκφραση της άποψης των μαθητών εκλείπει με αποτέλεσμα η διαδικασία να καταντά πληκτική και μη αποδοτική.
Από πολύ μικρή ηλικία το κράτος μας βάζει σε καλούπια στερεοτύπων και μας κλείνει στα ντουβάρια της ψευτομόρφωσης και της στείρας απομνημόνευσης. Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης καλλιεργείται ο ανταγωνισμός μέσω των συχνών γραπτών δοκιμασιών και τακτικών αξιολογήσεων (τεστ, γραπτή – προφορική εξέταση, 3μηνη – 4μηνη αξιολόγηση). Αποτέλεσμα είναι το χάσμα μεταξύ των μαθητών και η αποξένωσή τους. Έτσι, αντί να αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως μια ενιαία ομάδα με κοινούς στόχους και διεκδικήσεις και να αναπτύσσουν μεταξύ τους σχέσεις αλληλεγγύης καταλήγουν να έχουν μια ατομικιστική συμπεριφορά με στόχο την εισαγωγή στις κοινωνικά προβεβλημένες ως ιδανικές σχολές. Το σχολείο ιεραρχεί τους μαθητές σύμφωνα με τις βαθμολογικές τους επιδώσεις , περιθωριοποιώντας ή και στοχοποιώντας τους “χαμηλόβαθμους” δίνοντας έμφαση στους “άριστους”. Παράλληλα, τα κενά του ισχύοντος συστήματος οδηγούν στην ύπαρξη της παραπαιδείας (φροντιστήρια, ιδιαίτερα). Το εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να καλύψει τις βασικές του απαιτήσεις, μια εκ των οποίων είναι η αποστήθιση χωρίς κριτική σκέψη. Έτσι, η μεγάλη πλειονότητα των μαθητών στρέφονται στην παραπαιδεία για να “επιτύχουν” υπονομεύοντας κάθε αρχή για ουσιαστική γνώση μετατρέποντας την παιδεία σε μια κερδοφόρα επιχείρηση.
Οι μεταρρυθμίσεις στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, όπως διαρκώς αποδεικνύεται, δεν οδηγούν πουθενά. Στόχος είναι η ολοκληρωτική καταστροφή αυτού και η αναδημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος μέσα από τις στάχτες του προηγούμενου, βασισμένο σε αρχές παιδαγωγικής ελευθερίας. Η διαμόρφωσή του πρέπει να επαφίεται αποκλειστικά σε αποφάσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων (συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία) αφού μόνο αυτοί γνωρίζουν τις ανάγκες εκ των έσω. Έτσι θα καταπολεμηθούν ουσιαστικά όλα τα προβληματικά σημεία που προαναφέρθηκαν και θα τεθούν οι βάσεις για ατέρμονη και αποδοτική μάθηση.
“Η εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να δημιουργήσει ανθρώπους ικανούς να καταστρέφουν, να ανανεώνουν συνεχώς το περιβάλλον και να ανανεώνουν τους εαυτούς τους. Ανθρώπους των οποίων η δύναμη υπάρχει στην ανεξαρτησία του πνεύματος, που δεν υποτάσσονται ποτέ και σε τίποτα, πάντοτε έτοιμοι να δεχτούν το καλύτερο, ευτυχισμένοι με το θρίαμβο των νέων ιδεών, έτοιμοι να ζήσουν πολλές ζωές σε μία μόνο.”(Φρανσίσκο Φερέρ)
Φεστιβάλ “Burn the school cages”
Σάββατο 3 Οκτωβρίου προβολή στο Πολιτιστικό Κέντρο Τούμπας στις 18:00
Παρασκευή 9 και Σάββατο 10 Οκτώβρη εκδήλωση-συζήτηση στο Φυσικό Α.Π.Θ. στις 18:00
Παρασκευή 9 Οκτώβρη live στις 21:00
Κυριακή 18 Οκτώβρη βιωματικό εργαστήρι στο “Μικρό Δέντρο” στις 18:00
Αυτόνομο σχήμα μαθητών “Αταξία”